Een van de grootste sporters die Kockengen tot op heden heeft voortgebracht is Gerard Vianen. Voor de kenners onder ons een bekende naam in de wielerwereld van de jaren zestig en zeventig. Gerard was de meesterknecht van wielerlegendes als Joop Zoetemelk en Raymond Poulidor. Een rustige en bescheiden man die zijn prestaties voor zich liet spreken.

 

Gerard werd op 9 februari 1944 geboren aan de Hoek van Spengen, een buurtschap tussen de gemeente Kockengen en Wilnis. Daar woonde het gezin Vianen met tien kinderen in een klein huisje. Een warm nest. Breed hadden ze het niet en als je wilde leren zwemmen werd je van de ophaalbrug de Geer ingegooid en moest je aan de kant zien te komen.

 

Hoe het allemaal begon

Als kind zijnde werd Gerard al geboeid door het fietsen. Ieder jaar kwam de Ronde van Midden-Nederland langs Spengen en dat keek hij liggend in de berm naar al die wielrenners. Toen hij 12 jaar oud was liet hij zijn stuur kromlassen, want geld om een racefiets te kopen was er niet. In die tijd deed Gerard alles op de fiets: naar school, naar de kerk, naar Kockengen met een zusje achterop en altijd overal een wedstrijd van maken.

 

In Haarzuilens werden iedere zondagmiddag wielerwedstrijden gehouden door de Utrechtse wielervereniging Sint Willibrord en daar ging Gerard kijken en reed hij soms mee met de achterblijvers. Mensen moedigden hem aan om te gaan fietsen. Voor 15 gulden kocht hij een frame en dankzij de spullen die hij van andere mensen kreeg, was daar zijn eerste racefiets.

 

Met zijn fietsmaatje Adrie van de Zwet ging hij alle wielerwedstrijden af. Gewoon op de fiets ernaartoe, je helemaal leegrijden en weer op de fiets naar huis. Gerard was een taaie. Zijn faam in Kockengen groeide toen hij als amateur in de prijzen reed in de Ronde van Woerden.

 

Professioneel wielrenner

In 1967 maakte Gerard de overstap naar het professionele wielrennen en kwam voor meerdere ploegen uit. Drie jaar kwam hij uit voor Caballero, gevolgd door 1 jaar Caballero-Laurens, 1 jaar Fagor-Mercier-Hutchinson, 1 jaar Goudsmit-Hoff, 1 jaar Gitane-Frigecreme, 3 jaar Gan-Mercier om te eindigen in 1977 bij De Onderneming-Marvik. Zoals Gerard zelf zei: “Ik was een knappe coureur. Een flyer, een rouleur, ik kon goed op kop rijden. Een ganer.” Een term afgeleid van het werkwoord gaan.

 

Een van de hoogtepunten uit zijn carriere was absoluut de ritoverwinning in de Tour de France van 1974. In de 20^e etappe naar Nantes had Gerard formidabele goede benen. Twintig kilometer voor de finish sprong hij in zijn eentje weg, haalde de kopgroep van 4 in en het was d’r op en d’r over. Zelfs Merkx die nog achter hem aan had gereden, kon hem niet meer inhalen. “Je hebt deze rit echt helemaal allenig verdiend,” schreeuwde De Kneet hem na afloop toe. En thuis in Kockengen zat de familie aan de radio gekluisterd. Overal in huis stonden radio’s aan om maar niets te missen.

 

Een andere zeer belangrijke overwinning was toch wel de Ronde van Kockengen in 1967. De bloemen werden hem overhandigd door de rondemiss Alie Nieuwendijk, die letterlijk van straat geplukt werd om de huldiging te doen. Alie is zonder twijfel de hoofdprijs uit zijn carriere, want met haar zou hij trouwen en gelukkig worden en daar kan zelfs een touretappezege niet tegenop.

 

De Ronde van Kockengen is helaas nooit echt van de grond gekomen. Hoewel zijn fanclub uit Kockengen zich erg hiervoor inzette, was er te weinig draagvlak en verhuisde het evenement naar Kamerik. Daar werd Gerard met open armen ontvangen en vanaf dat moment is jarenlang de Profronde van Kamerik verreden. Deze Ronde heeft Gerard meerder keren op zijn naam geschreven. Zo ook in de nadagen van zijn carriere, in zijn laatste Ronde van Kamerik, waar hij met banddikte Jan Raas klopte in de sprint.

 

In totaal boekte Gerard 30 profzeges, waaronder de eerder genoemde Touretappe in 1974, drie etappes in de Ronde van Spanje (1970 en 1972), ritten in de Dauphine Libere, en de 7^e etappe in de Ronde van Zwitserland (1970). Hij won in 1966 de Ronde van Overijssel en in 1967 het kampioenschap van Vlaanderen. Een indrukwekkende reeks.

 

Maar Gerard bleef gewoon Gerard. In het peloton was hij eerder schuchter, maar daar had hij wat op gevonden. “Gewoon zo hard rijden, dat ze niet om je heen kunnen.” Een bescheiden man zonder kapsones op een wijze waar modale voetballers een voorbeeld aan kunnen nemen.

 

In 1977 zette Gerard een punt achter zijn carriere als profwielrenner. Het was een prachtige tijd geweest. Het was goed zo.

 

Het leven na het profwielrennen

Hij was dan wel gestopt, maar de liefde voor de sport is altijd gebleven. Gerard bleef actief als amateur en was erelid van de WTC in Woerden. Hij is ooit begeleider geweest van de renners van de wielervereniging de Volharding, maar hij kwam daardoor zelf niet meer aan fietsen toe en hij kon gewoon niet zonder.

 

Gerard is uiteindelijk gaan werken bij Watertransportmaatschappij Rijn Kennemerland, maar hij heeft ook een Cafetaria gehad in Kamerik en een Hobbycentrum in Bodegraven. Je kon daar ook racefietsen kopen. Het embleem van het Hobbycentrum is nu het logo van de Gerard Vianen Classic. Zelf heb ik mijn eerste racefiets bij Gerard in Bodegraven gekocht en fietste ik in een wielershirt waar dit embleem op stond. Ik zou willen dat ik dit shirt nog had.

 

Gerard, Alie en hun kinderen Harry en Bernadette woonden in Kockengen. Veel vakanties werden doorgebracht in Frankrijk. Daar lagen de wielerwegen en -bergen die nu nog steeds tot de verbeelding spreken van vele wielrenners. En zo werkte het ook bij Gerard. De racefiets ging steevast mee en samen met Harry en Bernadette hebben zijn daar veel ritten gefietst.

 

Zijn verleden als beroepswielrenner was niet iets wat Gerard etaleerde. “Het leven is betrekkelijk. Je mag hier een poosje rondlopen en doen wat je wilt. Ik heb vaak in de belangstelling gestaan door de wielrennerij, maar dat wil niet zeggen dat ik iets meer ben dan een ander.”

 

In “Afslag Vianen” is te lezen hoe Niels Roelen dit ervoer. Op een camping aan de voet van Glandon ontmoet hij Gerard die met belangstelling naar zijn fiets kijkt en hem zijn pignon te leen aanbiedt omdat hij ziet dat er een te zwaar verzet is gemonteerd. “Wat een vriendelijke aardige man” denkt Niels. De pignon past helaas niet, maar hij schuift bij Gerard aan voor een kop koffie. Hem ontgaan de bruin gespierde wielerbenen niet , maar bij de naam Gerard Vianen gaan er geen bellen rinkelen. Niels betoog gaat over de Nederlandse wielervedettes en het eeuwig tweede zijn. “Zijn de Hollanders dan geen winnaars? Willen wij niet winnen? Ontbreekt ons aan de juiste instelling?” Niels verslikt zich bijna in zijn koffie als Gerard droog zegt: “Ik heb het er op de kamer met Joop (Zoetemelk) weleens over gehad. We sliepen samen omdat ik net als hij van rust hield. Ik geloof niet dat het daaraan lag. Joop wilde altijd winnen, gaf altijd alles en leefde voor de Tour, maar soms is een ander gewoon sterker.”

 

Gerard Vianen Classic

In 2012 is in Kockengen de buitensportvereniging LbnK opgericht. Dat staat voor de Laatste bus naar Kockengen. Een van de sporten die de LbnK promoot is wielrennen. Met elkaar doordeweeks en in het weekend tochtjes fietsen. Wij vonden het geweldig dat Bernadette en Gerard achter dit initiatief stonden, met ons mee sportten en lid zijn geworden. In de jaarlijkse LbnK Bike Run wedstrijd vormden zij een ijzersterk duo.

 

In 2014 werd Gerard ziek. Ernstig ziek. Een agressieve vorm van acute leukemie. Op 10 december 2014 is Gerard op 70 jarige leeftijd hieraan overleden. Het heeft ons diep geraakt. Met het organiseren van de Gerard Vianen Classic hopen wij op gepaste wijze deze fantastische sportman te herdenken en te bedanken. Gerard is onze sportheld!

 

Niet alleen voor ons, maar ook voor vele anderen is Gerard een voorbeeld en door hem zijn veel jongeren gaan wielrennen. Een van deze jongeren was Theo de Rooij uit Harmelen. Zijn loopbaan als beroepswielrenner vertoont veel overeenkomsten met Gerard en zij konden het goed met elkaar vinden. Ook sportjournalist Hans van Echteld was een fan van Gerard. Wat ooit begon met een interview aan de tafel bij de familie Vianen aan de Hoek van Spengen, heeft geleid tot een blijvend respect en vriendschap. Van beiden vindt u op deze site stukken die zij over Gerard hebben geschreven.

 

Namens het bestuur van de LbnK

Ed Meijer

 

Voor het schrijven van dit stuk heb ik onder andere gebruik gemaakt van informatie uit interviews en stukjes die door anderen zijn geschreven.